Ipui onac, ceintzuetan arquituco dituzten euscaldun necazari ta gazte gueiac eracaste ederrac beren vicitza zucentzeco/Nekazaria ta Idisko gaztea

by Bizenta Mogel

←Mika egarritua

Ipui onac  (1804)  Bizenta Mogel Nekazaria ta Idisko gaztea

Piztia itxusi ta Gizon bideaztia→

Nekazari baserriko batek zedukan Idisko mardo, baña alper ta ezi gabea. Uste izan zuen jabeak askoko zala ezitzeko uztartzea Idi paketsu ta bearrera oituarekin. Ikusi zuenean Idiskoa lepoa gatigu, asi zan orroaz, ostikoka indarka, ta bota zuen uztarria ugalak urraturik. Ikusirik Nekazariak Idiskoaren uzutasun, ta ezi eziña, lotu ziozkan oñak, ebaki ere bai adar biak zorrotzak zeuden aldetik, ala adar motzekin iñori gaitzik egin etzegion. Uztartu zuen berriz. Idiskoak urratu zituen lokarriak, ateratzen zuen lur autsa jabeari itxuerazitzeko bezela. An ziran putzak, an ostikokak, an orroak, an aoko pitsa. Aserratu zitzaion Nekazariari, ta diotsa:

        —Idisko zoratua, egin ziat alegiña ezitzeko ire arrotasuna; ez ziagok iretzat ez uztarri, ez ugal sendorik; laguna galtzeko asko aiz; lotsarik gordetzen ez diok jaten ematen dianari. Alperrik izango dira nere neke berriak; berdin ez ziagok iretzat ezibiderik. Bada nik kenduko diat betiko, ta laster, ere arrotasuna; eramango aut Aragitegira, ta Epallearen mallu gogorrak beratuko dik burua.

        Ipui onek dio, gazte uzu, natu txar, ta aziera gaiztokoak berandu, nekez, ta askotan iñoiz ere ezi ezin dirala. Zigorrada, agiraka ta beldur garri guziak alperrak dirala. Idiskoa gorputztu, mardotu, ta zezendu bada, jaikiko da jabe beraren kontra. Onelako gizasemeak bakarrik ezi oi dira, edo presondegi gogorretan, edo obeto urkabean. Ala bada txikitxotatik eman bear da aziera ona; aurtxoak zigortxoa ekusita beldurtzen diranean. Orregatikan

                Gaizto gogortuaren ezibidea,

                Da urkabera eramatea.