Ekonomia politikoaren eta tributazioaren printzipioak/Egilearen hitzaurrea

Wikitekatik
Ekonomia politikoareneta tributazioaren printzipioak  (1817)  David Ricardo, translated by Baleren Bakaikoa
Egilearen hitzaurrea
Klasikoen Bildumaren parte. Itzultzaileen baimenarekin igota, jatorrizko liburua Domeinu Publikoan dago. Proiektu honi buruz gehiago jakiteko, bisita ezazu Wikiteka:Klasikoen bilduma

Lurraren ekoizpena, hau da, lurrazaletik eratorritako guztia, lana, makineria eta kapitala hirurak batera erabiliz, komunitateko hurrengo hiru klaseen artean banatzen da: lurraren jabea, stock edo lantzeko beharrezkoa den kapitalaren jabea eta lantzeko erabiltzen diren langileen artean.

Halaber, gizartearen garai desberdinetan, lurraren ekoizpen guztia hiru klase hauen artean esleitu da, eta klase bakoitzak eskuratutakoari errenta, irabazia edo alokairua deitu zaio, hirurak diferenteak izango direlarik; bestalde, ekoizpen hau, gaur egungo lurraren emankortasun, kapital-metaketa eta populazioaren menpe egongo da, baita trebetasun, erraztasun eta nekazaritzan enplegatzen diren lanabesen menpe ere.

Ekonomia politikoaren arazo nagusia, ekoizpenaren banaketa erabakitzen duten legeak ezagutzean datza: Turgot, Stuart, Smith, Say, Sismondi eta beste batzuek zientzia asko hobetu duten arren, oso informazio gutxi eman digute errentaren, irabazien eta alokairuen bilakaerari buruz.

1815ean, Malthus jaunaren Inquiry into the Nature and Progress of Rent eta Oxfordeko University Collegeeko lankide baten Essay on the Application of Capital to Land, ia une berean idatzitako bi lan hauek aurkeztu zioten munduari errentaren benetako doktrina: honen ezagutzarik gabe ezinezkoa da aberastasunaren bilakaerak irabazi eta alokairuen gain duen eragina ulertzea, ezta behar den bezala azaltzea ere zergapetzeak duen eragina komunitateko klase desberdinen gain, bereziki, zergatzen diren merkantziak lurretik berehala datozenak direnean. Adam Smithek eta aipatu ditudan beste idazle trebe batzuek ez dituzte zuzen ikusi errentaren printzipioak, eta nire ustez, egia garrantzitsu asko azaletik pasa dituzte; errenta behar den bezala ulertu izan balute, ordea, horrelakorik ez zen gertatuko.

Hutsune hau behar den moduan gainditzeko, hurrengo orrialde hauek idatzi dituen idazlearen trebetasunak, berez daukana baino handiagoa izan beharko luke; hala ere, gai honi ahalik eta arreta gehien eskaini ondoren -gorago aipatutako idazle ospetsuen laguntzari esker, hala nola azken urteetan eta epe laburrean burutu diren gertakizun ugariek egungo belaunaldiari eskainitako eskarmentu baliagarria eskuratu ondoren-, ez du uste harrokeria izango denik irabaziak eta alokairuak erregulatzen dituzten legeei eta zergen eragiketei buruzko bere iritziak azaltzea. Berak uste dituen printzipioak zuzenak badira, trebeagoak diren beste batzuen esku egongo da ondorio garrantzitsu guztiak aurkitzea.

Egileak, jasotako iritziak eztabaidatzean, egokia ikusi du Adam Smithen idazkien pasarteak aipatzea bien arteko desberdintasunak nabarmenak direnean; baina horrek ez du pentsarazi behar Smith doktorearen lan sakonaren jarraitzaile eta miresle ez denik, Ekonomia politikoari ekarpen eskergak onartu dizkioten beste egile asko bezala.

Gauza bera esan daiteke Say jaunaren lan paregabeari buruz, Smithen printzipioak erabat zuzen erabili dituen Kontinenteko lehen idazlea edo lehenetarikoa izateaz gain, beste inork baino gehiago egin baitu honelako sistema argi eta onuragarria Europako nazioetan aholkatzeko. Gainera, zientzia hau era logiko eta irakasgarriagoan ipini du, baita eztabaida jatorrizko, zuhur eta sakon ugarirekin aberastu ere1. Baina jaun honen lanekiko errespetuak ez du idazlea baldintzatu pentsatzen dituen irazkinak askatasun osoz egiteko, zientzia honentzat onuragarria baita honela ekitea; eta egin ere honela egin da Economie Politique-n ikuspuntu desberdinak azaltzen diren pasarte guztietan.