Laborantzako liburua/Zenbat ogi hazi erain behar den lurtze arauka
←IX. Ogi hazi chuchentzeko moldeez | X. Zenbat ogi hazi erain behar den lurtze arauka |
XI. Neurri zaharren eta berrien bardinkantza→ |
pages 76-79 |
X.
Zenbat ogi hazi erain behar den lurtze arauka.
SEMEAK. Ez-dakit zembat bazi erain bebar den golde lurrean.
AITAK. Hortan huts handia egiten
da toki batzuetan ; ezen hezi
sobera erainez, lasto chehe hainitz
erakharrarazten da eta. bihi guti.
Sasiko belbarra erphil.
Landare mata guziek nahi dute
iguzkia. Itzalak eta haize eskasak
belhar guziak ahutzen dituzte eta
ez-diote uztea fruitu ekhartzeko
indarrik.
Ogia lodi den tokian, ondoa
mehar, bihia tchar eta guti.
Ogia bakhanago izanagatik , lur
onean hazkar ekharriko du ondoa
eta eder bihia.
Badakizu ogia aldaskatzen dela.
Lurra hobeago eta aldaska gehiago
izanen du. Beraz lur onean hazi
gutiago erain behar da tcharrean
baino.
Lur oneko ogia, usu erainez,
sasituko da , aldaska hainitz eginen
duelakotz.
Lur mehean ez-da hain bakhan
egiteko, zeren aldaska gutiago
eginen baitu.
Laborariak, lurra onthu duenean , ongi lanthu eta ongarritu ,
ez-du khechatu behar ikhusirik
ere hastean bere ogia bakhansko :
aldaskatuko zayo, lasto hazkarra
ekharriko dio eta bihia ere ongi
haziko da.
Bi kintal ogi aski dira hektarako.
SEMEAK. ¿Zer da hektara? izen
hori ez-dut aditu egundaino.
AITAK. Hektaraz aiphatzen dut zeren herri bateko goldea ez-den hauzo herriko goldearekin bardina.
Makhur handi bat heldu da
desbardintasun hortarik. Frantzia
guzian ere lehen hola-hola zen eta
jendeek elkhar ezin adi zezaketen.
Gausa on bat egin izan dute phisu,
neurri berak ezarri dituztenean
erresuma guzikotzat.
Guk ere ongi egin ginezake,
izendazione zaharrak utzirik bazterrerat, hartzen bagintu berriak.
Demborak ekharriko du hori.
Erranen darotzut orai hektara
zer den.
Hektara egiten da ehun araz ; ara, ehun zantiaraz.
Bi kintal ogi ematearekin hektaran , heldu da bi libera arako.
Bainan aintzinean erran dudana, golde guziak ez-dira bardinak, eta chehetasun bat emanez, adiaraziko darotzut zembat ara dagokaten golde horiek guziek.
Chehetasun hori kausitzen da Larrondo Atharraztarrak egin izan zuen liburu batean. Erakhusten du harek zer makhur handiak diren, herrilik herrira, bakhotcharen goldean.
Bainan ohartzen naiz gaurkotzat beranduegia dela chehetasun hortan sartzeko eta uzten dut biharko. Egin dezagun othoitza eta goazen ohera.